YÂD DAŞT

YÂD DAŞT

        SELİM GÜRBÜZER

        Nasıl ki insan uykudayken etrafında ne olup bittiğinden haberdar olamaz ya,  aynen öylede zikretmeyen bir insanda kalben Allah’tan bihaber gafil olması kaçınılmazdır.  Ki; Tarikat-ı Nakşibendîyye yolunda kalben her an uyanık olma hali,  Allah’tan gafil olmama manasına  ‘Yâd daşt’ uyanıklık olarak tarif edilir. Ama gel gör ki, Allah dostlarının dışında insanların pek çoğu sanki gözü açık olmakla uyanık olduğu zehabına kapılmaktalar. Oysa bu uyanıklık dış göz uyanıklığıdır.  

       Hiç kuşkusuz asıl uyanıklık iç göz uyanıklığıdır. Nitekim böylesi bir uyanıklık   ‘el kârda, gönül yar’da türünden  ‘Yâd daşt’ usulü uyanıklık olarak anlam kazanır da.  Öyle ki,  bu hal üzere olanlar  ‘zahiren halkla, batınen Hak’la beraber olduklarından her şart ve ahvalde Yüce Allah (c.c)  zikreden dostlarının yar ve yardımcısı olurda.

         Evet,  Nakşibendî tarikatında on bir usulden biri olan  ‘Yâd daşt’ prensibi salikin seyr-u sülûk yoluyla ulaşacağı en üst mertebeyi temsil eden bir usuldür.  Aynı zamanda bu usul Yüce Allah’ın beyan buyurduğu  “Öyle insanlar vardır ki,  onları ne ticaret ne alış veriş Allah’ı zikirden, namaz kılmaktan ve zekâtı vermekten alıkoyamaz” (Nur 24/37) ayet-i celilenin tatbiki usuldür.  İşte bu tatbikat üzere olan Hak yolcuları zahiren uyku moduna geçseler bile  ‘Yâd daşt’  usulünce gönülleri her daim Allah’la meşgul olduklarından kalben uyanık sayılırlar zaten. Hele Hak yolcusu bir salik murakabe mertebesine ulaşmaya bir görsün onun için artık bu noktadan sonra bekabillah makamı nasip ve müesser olurda.  O halde sormak gerekir, şimdi gel de böylesi bir salik için kalbi uyanık değildir diyebilir miyiz, bilakis hakkında her daim zikreden bir kalbe ve tevhidi ikrar eden bir dile sahip olması hasebiyle Allah’ın sevilmiş, seçilmiş ve kalben uyanık Salih kullarından dememiz icab eder.  Hele birde bunun tam aksine bir insanın Allah’tan gayri şeylere yöneldiğini düşünün elbette ki bu insan için uyurgezer dememiz icab edecektir. Ki,  bu uyurgezerlik ister gözü açık ister kapalı halde olsun hiç fark etmez bunun adı gaflet uykusundan başka bir şey değildir. Tâ ki ecel kapıya dayanır, işte o zaman bu uyurgezer gaflet uykusundan uyanmış olacaktır. Amma velâkin bu uyanışın kendisine hiçbir faydası olmayacaktır.  Çünkü bu uyanış kendi iradesiyle değil bizatihi ölüm dehşetinin aklını başına getirmesiyle alakalı bir uyanıştır bu.  Şayet bu insan dünyada iken tıpkı  ‘Yâd daşt’ Hak yolcusu salikler gibi ‘ölmeden önce ölünüz’  hükmünce hareket etseydi hiç şüphe yoktur ki,  o da ölmeden önce dirilenlerden olacaktı.  Yani kalbi iri, diri ve uyanık olacaktı. İşte bu nedenle Gavs-ı Sâni (k.s) bu hususta şöyle der:

     -“Yüce Allah’ı zikre devam ediniz. Zikir çekerken uyanık olunuz. Allah zikrini kalbinizin içine yerleştiriniz. Zikir kalbe yerleşince, siz istemeseniz de kalp yüce Allah’ı zikreder. Midenizi düşünün, o, siz istemesiniz de kendi işini görür. Siz uyurken bile işine devam eder. İşte içine zikir yerleşen kalp de böyledir.”

        Öyle anlaşılıyor ki,   hayatımız boyunca her an, her salise Yüce Allah’ı yâd etmek gerekir ki  ‘Yâd daşt’  mertebesine erişilebilsin.  Bu da ancak ‘Yâd daşt’ usulünce Lafza-i celal ve Kelime-i tevhid zikrini kalbe ilmek ilmek işlemekle kazanılabilecek bir melekedir.  Öyle ki,  İmam-ı Rabbani  (k.s)  büyük çaba sonucu kazanılan böylesi melekiyet için: “Yâd-ı daşt en büyük mertebedir. Ondan sonra mertebe yoktur” diye beyan buyurmakla kalmayıp şöyle açıklık getirirde:

     -“Yâd daşt ancak cezbe ve sülûk makamlarının tamamlanmasından sonra vuku bulur. Ve onun üstünlüğü kimseye gizli değildir. Bu makamda en kâmil anlamıyla fena gerçekleşir.  Mesela ileri mertebede olmakla birlikte daha henüz yolda olanlar, bu Tarikat-ı Aliyye’de sonra yaşanacak olanı başlangıca yerleştirme hükmünün gereği olarak işin sonunu hissedebilir. Fakat yoldan dönmesi mümkündür. Keza hakiki ve tam fenaya erişmiş ikinci beka sahibi kimseler ise vuslata ermiş müntehidir (tamamlayandır).  Böylesi vuslata erenlerin geri dönmesi olmaz.”

      İşte İmam-ı Rabbani (k.s)’ın bu müthiş tespitleri bize gösteriyor ki, yâd daşt mertebesine erişilmeden kalbin sürekli uyanık halde kalması pek mümkün gözükmüyor.  Madem öyle,   Hak yolcusu bir salik her dem gönlü Allah’la olmalı ki,  ancak o zaman bütün eşyada ilahi tecellileri müşahede edecek derecede kalbi uyanık kalıp yoldan dönmesin. Nitekim Zünnùn-i Mısrì Hz.leri bu hususta şöyle der: “Geriye dönenler yalnızca yoldayken dönenlerdir. Kavuşanlar (vuslata erenler) ise asla geri dönmez.”

      Öyle ya,  bir insan Hak yoluna koyulmuş olsa da şayet yolda ilahi tecellilerin dışında bir şeylerle oyalanıyorsa daha yolun bitimine gelmeden geri dönmesine yol açabiliyor.  İlla ki gönlü gönle verip büyük bir sabır ve tevekkülle durmak yok yola devam etmek gerekir ki vuslat beraberinde gelsin.

      Bu arada şunu da belirtmekte fayda var halk dilinde köşeyi dönme tarzında tabir edilen uyanıklıklar asla tasavvufun konusu olamaz. Çünkü bu tarz uyanıklıklar eşyaya köle olmanın tâ kendisi bir uyanıklıktır.  Tasavvufta ki uyanıklık ise kalbi uyanıklıktır.  Kalben uyanık olmak içinde mutlaka Allah’tan gafil kalmamak gerekir.  Her an her saniye Allah’ı hatırda tutmak gerekir ki, hiçbir dünyevi meşguliyet saliki Allah’ı zikretmekten alıkoymasın.  Nitekim bir salik ‘Kelime-i tevhid’ zikrini yâd daşt bilinci doğrultusunda çektiğinde:

    -Tıpkı namazda teşehhüde oturduğunda kelime-i tevhidin  ‘lâ’ kelimesini işaret parmağıyla yukarı doğru,  ‘İlâhe’ ibaresini de sağa çekip akabinde  ’ illallah’  ibaresini aşağı doğru indirdiğinde olduğu gibi,   ‘nefy u isbat’ zikrini de dille ikrar ederekten kalbin üzerinde Allah’tan gayri her ne  masiva varsa tepesine balyoz vururcasına indirdiğinde uyuyan kalbini uyandırmış olacaktır.  Hatta Kelime-i tevhid zikri öyle balyoz etkisi oluşturur ki, adeta kalbin üzerini siyah is bağlamış kurumu pirüpak eylemesiyle birlikte ortaya çıkan tevhidi nurun ziyası tüm vücudu aydınlatırda. Derken bu tevhidi nurun  ‘nefiy’ etkisi sayesinde bir yandan Allah’tan gayri tüm masivalar terk edilmiş olurken,  diğer taraftan  ‘isbat‘ etkisi sayesinde de baki olanın sadece Allah olduğu idrakiyle zat-ı ehadiyetin nurları müşahede edilip vuslat hâsıl olur bile.  Nasıl vuslat hâsıl olmasın ki,  bakın bu hususta Muhammed bin Abdullah el- Hâni  ‘Adap’  adlı eserinde ne diyor:

     -“Zakir nefy-u isbat zikrini (kelime-i tevhid zikrini)  çekerken nefesini hapsederek zikredilen ile huzura vardırmalıdır. Salik her nerede olursa olsun kalbi her an Allah ile huzur halinde bulunmalıdır. Bu bakımdan yâd-dâşt terimi murakabe ile aynı manaya gelir. Bunun başka manası kalbi zat tecellisini müşahedeye her an uyanık tutmaktır. Zikirden hâsıl olan huzur, murakabe, sohbet ve rabıta, yâd-dâşt terimiyle aynı manaya gelir. İşte bundan hareketle diyebiliriz ki huzur, Zat-ı Ehadiyetin nurlarını müşahede etmektir. Bunun için keyfiyeti değişiktir. Çeşitli şekillerde zuhur eder. Onu havvas ehlinden başkası bilmez.”

    Hâsıl-ı kelam bu müthiş sözlerin üzerine söz söylemek haddimize mi,  baksanıza ‘Yâd daşt’ usulünce her an Allah’ı hatırlama hali ancak havas ehlinin idrak edebileceği bir husustur.  Dolayısıyla bize Hak yolcularının izini iz sürmek düşer.

       Vesselam.
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3576/yd-dast.html

YÂD KERD

YÂD KERD

         SELİM GÜRBÜZER

         Tasavvufta bir salik için ilk hedef kalp zikrinden letaif zikrine, letaif zikrinden Nefy-u isbat zikrine geçiş yapmaktır. Sonrasında ise seyr u sulûk’u tamamlamak temel hedeftir. Hele bir salik hedefine adım adım ilerlemeye görsün seyr u sulûk’un son aşamasında  “La ilahe illallah”  tevhid zikrinin mana ve ruhunu dil ile ikrar edip kalbin tâ derinliklerinde Yüce Allah’ı hatırda tutma hali elde eder bile. İşte elde edilen bu tasavvufi hâl Tarikat-ı Nakşibendiyye yolunda ‘Yâd kerd’ olarak karşılık bulur da. Nasıl karşılık bulmasın ki,  böylesi bir yâd ediş,  ne ahrete intikal etmiş olan sevdik yakınlarını yâd etmeye benzer, ne de bir başka bir şeyi yâd etmeye.  Böylesi bir yâd etmeyi ancak her an Yüce Mevla’nın huzurundaymışçasına eller bağlanmış, boyunlar bükülmüş halde dillerini tek kelimede birleştirmiş salikler idrak edebilir.  Ki,  kalben hissedilen ve dille ikrar edilen o tek kelime  ‘Kelime-i tevhid’ zikrinden başkası değildir. Bakın Muhammed Saki Seyyidim ‘Arifler Yolunun Edepleri’ adlı eserinde kelime-i tevhid’in mana ve ruhunu Şah-ı Nakşibend  (k.s)’ın dilinden Yâd kerd usulünce şöyle nakleder:

       -‘La ilahe’ nefiy manasınadır. Bununla kâinatta Allah’tan başka hiçbir mabud olmadığına işaret edilir. Akabinde  ‘illallah” ibaresi gelir ki, bu ise isbattır. Bundan maksat ise hakiki ilahın ve ibadet edilecek mabudun ancak Allah olduğu isbat edilir. En nihayetinde  ‘Muhammedu’r-Rasulullah’ denir.  Bu ibareden maksatsa Yüce Allah’a sevilmek ve O’na karşı sevgimizi göstermek için Hz. Peygamber’e uymaya niyet edilir. Çünkü ona uymadan ne tevhid idrak edilir ne de Allah sevgisinin tadına varılır.

          Evet,  Sadatlar bu yolun başlangıcında taliplilerini ilk evvela lafza-i celal ve letaif zikirleri talim ettirirler.  Tâ ki müridinin kalbi kemal bulup letaifler asıllarına kavuşur, bu kez zikirlerin en efdalı ‘Kelime-i Tevhid’i hakkıyla yâd etmesi için nefy-u isbat zikri talim ettirirler.  Nitekim Muhammed bin Abdullah el- Hâni  ‘Adap’  adlı eserinde bu talimnamenin tatbikini şöyle açıklar da:

        -Salik murakabe derslerine geldikten sonra zikrini ‘Nefy ü isbat’ yoluyla yapmalıdır. Her gün belirli sayıda buna devam eder.  Bu merhalede ‘Nefy ü isbat’ zikrinin dil ile yapılmasının şart olduğu açıklandı. Çünkü kalb, unsurlara bağlı olması sebebiyle unsur tefsiriyle paslanabilir. Nefy ü isbat ise dil ile yapılınca bu paslar zail olur. Böylece murakabe noktasından müşahede mertebesine yükselir. Bu terimin bir başka manası, daimi zikir halinde olmaktır. Kalple veya dil ile olsun, Zât ismi veya bir başka zikir ‘Nefy u isbat’ şeklinde yapılmış olması müsavidir. Maksad zikrin kesintisiz bir şekilde devam etmesidir. Allah ile ancak bu şekilde huzura varılır.  Keza bu terimin bir başka manası gaflete mahal bırakmadan zikre devam etmektir. Çünkü Cenabı Hak ‘Unuttuğun zaman Rabbini zikret’  buyurmuştur.

         Peki, ‘Nefy ü isbat’  zikri iyi hoşta ‘Yâd kerd’ usulünün uygulaması nasıl olacak. Reşahhat kitabının sayfalarını çevirdiğimizde bu sorunun cevabını Mevlana Sa’deddin-i Kâşgâri’nin şu sözlerinde şöyle müşahede ederiz:

       -Zikir taliminin usulü şöyledir: Şeyh kalple ‘La ilahe illallah, Muhammedün-Rasulûllah’ der, müridde gönlünü hazırlayıp şeyhin gönlüyle bütünleştirir, gözünü ve ağzını kapatır, dilini damağına yapıştırır, dişlerini birbiri üzerine koyarak nefesini tutar ve bütün gücüyle şeyhin muvafakati üzere diliyle söylemeden zikre başlar. Mürid bu zikir esnasında nefesini tutma hususunda sabretmeli ve bir nefeste üç defa ‘Kelime-i tevhidi’ söylemelidir. Bu hal, zikrin tadı gönlüne yerleşene kadar sürmelidir”  diye açıklık getirir.

      Hakeza Gavs-i Sani (k.s)’de sofilerine bu zikri talim ettirirken şöyle tembihler:

      -“Nefy-i isbat dersinde  ‘la ilahe’ derken alından sağ omuz üzerine gelme esnasında Allahlık iddiasında bulunan Nemrud, Firavun, putlar, her kim ve her ne var ise tevhid kılıcıyla hepsini temizleyeceksiniz. O nefiy cümlesinin nuru, Allah’tan başkasın silecek. ‘illallah’ deyince öyle bir kalbe indireceksin ki bütün vücuda dağıldığını hissedeceksin. Sonunda ‘Muhammedün Resûlullah’ derken Allah’ın huzurunda kendinizi hissedecek ve O huzurda (kalben) ‘Muhammed senin Resulündür’ diye haykıracaksın.” 

         İşte yukarıda zikredilen açıklamalardan öyle anlaşılıyor ki Yüce Allah’ı ‘Yâd kerd‘ adabı usulünce zikretmek için mutlaka bir kılavuza ihtiyaç vardır. Zira İmam-ı Şarani Arifibillah, "Nefahat" adlı eserinde, müridlerin kalbinin fethi için gerekli olan 20 adaptan söz eder. Ki, bu adapların dördüncüsünden bahsederken şöyle der: "Bir salik zikre başlarken kalbiyle, şeyhin himmetinden istimdat beklemek, şeyhinden medet istemek vardır ki bu; gerçekte Resulullah (s.a.v)’den istimdad dilemektir. Çünkü mürşid, onunla Peygamber (s.a.v) arasında bir vasıtadır."

         Gerçektende öyle değil mi, yol bilenle ancak kat edilebiliyor. Düşünsenize klavuzsuz yola çıktığını,  bir şekilde o yolcunun yolda haramilere yem olacağı muhakkak. Allah yolunda da durum böyledir.  Dolayısıyla  ‘Nefy-u isbat’ zikri öyle herkesin kafasına göre çekeceği bir zikir değil, mutlaka bir yol göstericinin rehberliğinde usulü ve yordamınca çekilmesi gereken bir zikirdir.  Bu demektir ki,   nefis terbiyesi ne dişe diş mücadele ederek ne de zulmederek gerçekleşir,  nefis terbiyesi ancak Allah adını kalpte sıkça zikredip en nihayetinde ‘Nefy-u isbat’  zikriyle Müslüman olmasıyla birlikte ıslah olabiliyor. Nitekim Gavs-ı Sâni (k.s) bu hususa şöyle açıklık getirir de:

      -“ Vird nurdur, ışıktır, aynen taksinin farı gibidir. Taksinin her şeyi olsa fakat farı olmasa gidemez. Kısa zamanda tepetaklak olur. Vird, zikir kalbin kirini pasını temizler, insan günah işlemeye başlayınca kalp yara alır. Bu durum, odanın içinde yanan bir sobaya benzer. Soba devamlı yan yana boruların içi kurum bağlar, temizlenmezse zamanla boruları tıkar, dumanı geri teper, odanın içindekileri zehirler ve öldürür. Aynen bunun gibi zikirde kalbin isini (kurumunu) temizler. Zikir çekilmezse kalbe Allah’ın nuru gelmez. Ya ne gelir? Şeytanın vesvesesi gelir ve Allah’ı unutturuncaya kadar (vesvese) devam eder. Sonunda misaldeki boru gibi tıkanıp insanı (manen) zehirleyerek öldürür. Onun için virdinize dikkat edin. İnsana gerektir ki, zikrullah gibi manevi ilaçlara sarılsın. Zikrullahın sesi şeytanı kaçırır. O çok korkaktır. Bir ses gelse hemen kaçar. Fakat nefs-i emmare öyle değildir. İnsandan bir an bile gafil olmuyor. Kedinin fareyi beklerken takındığı tavır gibi, sessiz bir şekilde insanın hata yapmasını bekliyor. Ne ibadet yapsa mağrur oluyor. Çok dikkatli uyanık olmalıdır. Çünkü nefsin gıdası zulmettir. Letaiflerin gıdası ise, muhabbet ve nurdur. Nefis ancak nefy-i isbat ile Müslüman olur.”

        Evet, yeter ki bir salik mürşidinin tarif ettiği usul üzere tevhid zikrinin mana ve ruhunu kalbinin derinliklerinde hissederekten diliyle ikrar etsin, bak o zaman dilinde şadan olan o tevhidi zikir sayesinde salikin kendisi nefse değil, nefis salike uyar hale gelir bile.  Ancak dedik ya,  Hak yolcusu bir salikin bu aşamaya gelmesi için seyr-u sulûk idmanında çok ter dökmesi icab eder.  Şu bir gerçek emek vermeden hiç bir şey elde edilemez, hele ki mevzu ‘Yâd kerd’ olunca Nefy-u isbat zikri çekmeyince asla ne tevhid bilincine ne de kurtuluşa erişilebilir. Ki Allah’ı çokça zikretmeye mecburuz da. Mutlaka Allah’ı hakkıyla yâd etmek gerekir ki,  ruz-i mahşerde Resulü Ekrem (s.a.v.)’in  ‘Ümmetim, Ümmetim’  diyen yalvarması karşısında mahcup duruma düşmüş olmayalım. Malum Peygamberimizin şefaati ahiret yolunda karınca misali de olsa gayret gösterenler içindir. Yeter ki vız vız yapılsın şefaat beraberinde gelir de. Bakın Gavs-ı Hizani (k.s) zamanında Ali adında bir sofi varmış,  bu sofi devamlı bal çalarmış. Tabi bu durum herkes dikkatini çektiğinde demişler ki:  

    - Yahu sen bu elalemin malını niye yiyorsun, sen Allah'tan (c.c) korkmuyor musun?

    Bunun üzerine Ali kendiyle baş başa kalıp nefis muhasebesine girdiğinde kendi kendine millet haklıdır der. Hemen kendine bir petek ve arı alıp evime bırakmaya karar verip millet sorduğunda en azından  'Bakın benim arım ve peteğim var' deme şansı bulur da.  Derken Ali evine bıraktığı arıya bakıp şöyle der:

     -Ey Arı, vız vız senden, bal benden.

      Gerçektende çok müthiş veciz bir sözdür bu.  Nitekim bu veciz sözden de anlaşıldığı üzere arı misali vız vız yapmadan Cenab-ı Rabbül Âlemi’nden bal dilemek adetullaha aykırı bir talep olur. Madem öyle, bize düşen Yüce Allah’ı fikren, zikren ve şükren vız vız yaparaktan da olsa yâd etmek gerekir ki, hem madden hem manen balla rızıklanmış olalım. Hakeza konuyu hazır balla misallendirmişken yine bir başka bal kıssasına bakmakta fayda var:

     Ubeydullah Ahrâr  (k.s), bir gün kendisinin ziyaretine gelen misafirlere hoşbeş sohbet ettikten sonra bal ikram etmiş. O sırada ziyarete gelenler arasında bir çocuk da varmış.  Çocuk hemen başlamış bal kovanını parmaklamaya. Tabii bu durum Ubeydullah Ahrâr’ın gözünden kaçmaz. Ve çocuğa dönüp şöyle der:

      "-Bak evladım senin adın ne?"

       Çocuk demiş ki:

      "- Bal."

      Ubeydullah Ahrâr  (k.s) tebessüm edip ilerisini görürcesine şöyle der::

      "-Madem sen bu zahiri lezzette kendini kaptırabiliyorsun. Bir gün senin damağına manevi lezzeti tattıracak biri çıkar elbet."

           Ne diyelim, işte görüyorsunuz bu dünyada zahiri balı tattığımız gibi manevi balı da tatmalı ki, Yâd kerd usulünce tevhidi bilince varabilelim.

           Hâsılı kelam, şu fani dünya hayatında hangi iş üzere olursak olalım önemli olan Allah (c.c)'ın emri doğrultusunda rızkı kazanmak çok mühimdir. Keza manevi rızık peşinden koşmakta çok mühimdir. Şayet manevi rızık peşinden de koşarsak, evden işe işten eve döndüğümüzde gecemiz gündüzümüz ‘Yâd kerd’  usulü ibadet olacaktır.

        Vesselam. 

 http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3560/yd-kerd.html

VUKUF-İ KALBĨ VE VUKUF-İ ADEDĨ

VUKUF-İ KALBĨ VE VUKUF-İ ADEDĨ

         SELİM GÜRBÜZER

          Kalbi doğrudan şeksiz şüphesiz Allah’a bağlamanın adıdır vukuf-i kalbì. Ne mutlu vukuf-i kalbì üzere zikreden saliklere ki, kalplerini dünyanın aldatıcı cazibesinden uzak tutup kendilerini ‘Allah’ ismine adamakla huzura erebiliyorlar. Öyle ki, bu huzur kalplerde Allah’tan gayri hiçbir düşünceye ve varlığa yer verilmeksizin zikrin hakkını yerine getirmekle ulaşılan bir huzurdur. Nitekim Şah-ı Nakşibend (k.s) bir sohbetlerinde; vukuf-i kalbì üzere zikri hakkıyle zikretmenin zikir çokluğundan çok daha mühim olduğunu vurguladığı gibi zikreden bir salikin bu nedenle hem nefesini tutup hapsetmesine hem de sayısını sınırlamasına gerek olmadığını da dile getirmişlerdir. Böylece bu müthiş sohbet sayesinde zikrin çokluğundan ziyade zikrin evsafının (kalitesinin)  çok daha kıymet değer olduğunu idrak etmiş olduk.  Zaten pek çok Arif, zikirde asl olanın vukuf-i kalbì üzere her bir nefeste üç, beş, yedi veya yirmi bir kere kalbe ‘Allah’ adını dedirttirip virdi tek sayıda bitirmenin muteber olduğunda hem fikirlerdir.  İşte Hâce Ubeydullah Ahrar (k.s) bu ortak buluşma zemininde vukuf-i kalbì usulünü şöyle tarif eder de:  

         “-Zikir esnasında zikr olunanı sürekli hatırda tutmak ve gönlü O’na bağlamak şarttır. İşte bu agâhlık haline şühûd, vüsul ve vukuf-i kalbì denir.”

          Anlaşılan o ki, tasavvufta bir salikin kendini zikre odaklaması  ‘vukuf-i kalbì’ olarak addedilirken, salikin irşad ehlince belirlenen sayıda zikir çekmesi ise  ‘vukuf-i adedì’ olarak addedilir. Böyle addedilmesi de gayet tabiidir. Çünkü bu yolun yolcularınca öyle tecrübe edilmiştir ki, hem vukuf-i kalbì ye hem vukuf-i adedìye riayet etmekle gerçek manada virdin hakkı yerine getirilmiş olup zikir ritmi dengelenmiş olur da.  İşte bu nedenle Şah-ı Nakşibend (k.s),  ‘vukuf-i adedì’ prensibini ledün ilminin ilk basamağı görüp bu usul doğrultusunda zikir çekenlerin hem Rabbül âleminin azametini tüm benliklerinde hissedeceklerini hem de Rabbül âleminin nurani tecellilerini müşahede edeceklerini müjdelemişlerdir. Madem öyle,  Sadatların tüm bu güzel tespitlerinden hareketle ve aynı zamanda Abdûlhâlik-ı Gücdûvani (k.s)’ın da bizatihi Hâcegân yolunda on bir madde olarak belirlediği usullerden konu başlığımız ‘vukuf-i kalbì’ ve ‘vukuf-i adedì’nin kalbe ne faydası var noktasında ancak şunu diyebiliriz:

          - Vukuf-i kalbì sayesinde kalb vukufiyet kazanıp kemalât kesb ederken,

          -Vukuf-i adedì’yi uygulamak sayesinde de zikrin doz ayarı gerçekleşmiş olur.

          Hele Hak yolcusu bir salik, seyr u sûluk idmanında mesafe kat etmeye bir görsün sayı bakımdan zikrin dozu artırılır da. Tâ ki zikir etkisini gösterip kalp kemal bulur hale gelir, işte bu noktadan sonra kalb zikrinden letaif zikrine, letaif zikrinden en nihai olarak zikirlerin en efdalı ‘Nefyu isbat-’ zikrine (Kelime-i Tevhid zikrine) geçiş yapılır. Tabii burada önemli olan zikrin her aşamasında zikrin sayısına riayet ederek geçiş yapabilmektir.  Aksi halde vukuf-i adedì düsturunca belirlenen zikir adedinin üstünde veya altında vird çekmekle o zikirden gerekli istifade sağlanamayacaktır.

             Evet,  zikir dozundan maksad ‘Vukuf-i adedì’ usulüne uygun sayıda zikretmektir. Ki, bu usulun kaynağı ve uygulayıcısı bizatihi Yüce Peygamberimiz (s.a.v)’dir. Öyle ki,  ümmetine farz namazlarının ardından otuz üçer defa ‘sübhanellah’, ‘elhamdülillah’ ve ‘Allah-u ekber’ olmak üzere toplamda doksan dokuz adet tesbihat getirilmesinin yanı sıra birde buna ilaveten ‘lâ ilâhe illallahu vahdehu lâ şerike leh’ zikrinin yüze tamamlanmayı tavsiye etmeleri vukuf-i adedinin Peygamber kavli usul olduğunun bir göstergesidir. İşte bu nedenle Nakşibendî Sadatları ‘usûl olmadan vusûl olmaz’ prensibinden hareketle müntesiplerine daha yolun ilk başında kalpte en az beşbin ‘Lafza-i celal’  çekecek şekilde vird olarak talim ettirmekteler. Çünkü vukuf-i adedi adabı bunu gerektirir. Hatta salikin çalışma ve kabiliyetine bağlı olarak, yani gayreti ölçüsünce vukuf-i adedì (zikir sayısı) artırılır da. Bu usul tıpkı bir doktorun yazdığı reçetede ki ilaçların doz miktarlarına hastasının uyması yönünde ki talimata benzer bir uygulamadır bu. Şayet hasta doktorun reçete de belirlediği doz miktarının dışına çıkıp kendi kafasına göre ilaç aldıysa, elbette ki bu durumda o hastanın kaş yapayım derken göz çıkarmış olacağı muhakkak. 

           Evet, kalb zikri çekerken sadece tesbih tanelerine dokunmak yetmez, neyi zikrettiğimize vakıf olmakta gerekir. Nasıl mı? Bikere kalbi her türlü zihni düşüncelerden ve her türlü hal havâtırdan uzak tutarak bu iş başarılır elbet. Ki, tasavvufta kalbi her türlü havâtırdan, dünyevi düşüncelerden uzak tutma ve zikre odaklanma çabası murakabe olarak karşılık bulur. Teşbihte hata olmasın bu tıpkı bir kedinin kılını kıpırdatmadan pürdikkat fare üzerinde odaklanmasına benzer bir murakabe halidir. Madem öyle,  virde başlamadan önce pür dikkat murakabe halinde dili damağa yapıştıraraktan sol memenin dört parmak altında yer alan kalb üzerinde işaret parmağımızla tesbih tanelerine öyle dokunma hali yakalamalı ki,  her bir dokunuşumuzla Yüce Allah’ın zatı tecellisine mazhar olacağımız vukuf-i kalbì bir zikir olsun. Dikkat ettiyseniz satır aralarında işaret parmağına vurgu yaptık, çünkü kalbe bağlı olan tek parmak sağ el işaret parmağıdır. Malum olduğu üzere işaret parmağı kesik veya hiç olmayanların kalbi zikir çekmekten muaftırlar. İşte bundan dolayıdır ki; Sadatlar kalbi zikirde tam tekmil hazarâtı vukuf-i kalbi donanımı şart koşmuşlardır. Nasıl ki Hünkâr Hacı Bektaşi Veli’nin buyurduğu gibi şeriat üzere yaşamada her müminin eline,  beline ve diline sahip olması gerekiyorsa tasavvufta da bir salik mutlaka vukuf-i kalbì usulünce kalbine hâkim ve sahip olması lazım gelir. Ki,  kalbi zikirden verim alabilmek için buna mecburuz da. Hele bir salik murakabe kontrolünü kaybedip ipin ucunu kaçırmaya görsün habire masivalarla boğuşup didişecek demektir. O halde ne yapıp edip Hak yolcusu bir salik kalbinde Allah’tan başka herhangi bir fikre, düşünceye ve herhangi bir varlığa yer vermemeli. Mutlaka kalbinin sesine kulak vermeli ki,  aynaya baktığında kalbi Allah’la mı meşgul, yoksa masivalarla mı meşgul kendi durumunu görebilsin. Kalbi Allah’la meşgulse ne ala,  yok şayet başka şeylerle meşgul oluyorsa,  bu demektir ki vukuf-i kalbì usulünden yoksun halde zikretmekte.  Bu bir anlamda zikre odaklanamamanın sancısı diyebileceğimiz kontrol kaybından başka bir şey değildir.

     Anlaşılan o ki,  kalbi kendi haline bırakaraktan çekilen zikirden fayda görmek pek mümkün gözükmüyor. İlla ki kalbi sürekli kontrol edip bakımını iyi yapmalı ki zikirden gerekli fayda sağlanabilsin.  Nitekim Gavs-ı Sani (k.s)’ın sofilerine gafletle zikir çekmemeleri hususunda sürekli telkinlerde bulunması bunu teyid eden bir durumdur. Gerçektende öyle değil mi,  vird esnasında Allah’tan başka bir şey düşünmek gaflet değilse peki ya nedir bu,  bunun için başka ne diyebiliriz ki.  Gaflet olduğu o kadar net açık ki,  daha virde başlar başlamaz aklımız başka yerlerde gezmekte. Oysa kalbimiz zikir gıdasıyla beslenmek için büyük bir iştiyakla mahallinde ‘Allah’ adını hakkiyle yâd eden bir dokunuş bekler dururken,  biz ise Allah’tan gayrı başka ritim üzere dokunuş sergilemekteyiz. O halde ritmimizi Yüce Allah’ın ismine odaklanacak şekilde tempo tutturmalı ki, kafa başka yerler de gönül başka yerlerde olmasın.  Aksi halde gafletle zikir çekmeye kapı aralamış oluruz.  Ancak şu da bir gerçek beşer olmamız hasebiyle gafil avlanabiliyoruz,  sonuçta gayrı ihtiyaride olsa bir takım hal havâtırlar kalbe sirayet edebiliyor.  Ama bu demek değildir ki gafletle vird çekiyoruz diye vird terk edilsin. Tam aksine Tarikat-ı Nakşibendiyye yolunda pes etmek yok, gayret etmek vardır.   Zira şeytan gayret eden zâkirden kaçar da.  O halde yılmak yok yola devam azim ve gayreti içerisinde Sadatlarında beyan buyurdukları gibi “Hiç vird çekmemektense gafletle vird çekmek daha yeğdir” üzere olmakta da fayda var. Malum kalp boşluk kabul etmez, gafletle de olsa bir gün mutlaka taklidden tahkike geçileceğinin azmi ve gayretiyle durmak yok virde devam etmek gerekir. Sakın ola ki bu son tahlilde belirttiğimiz cümleden virde gereken hassasiyet göstermediğimiz anlamı çıkmasın,  bilakis bu yolu sistemleştiren Hâce Muhammed Bahaeddin Nakşibend (k.s) vukuf-i kalbì üzerinde o kadar hassaslık gösterirdi ki birkaç kelam etmeden geçemezdi. Çünkü işin içinde kalbin korunması denen deryayı umman söz konusudur. Hiç kuşkusuz bu deryayı umman,  bizim bildiğimiz sıradan et parçası kalp değil,  nurani kalptir.  Nitekim bu yolun izini iz süren Gavs-ı Sani (k.s), bu hususa şöyle açıklık getirir:  “Kalp; Kalb-i hayvani ve Kalb-i insani olmak üzere iki kısımdır.  Kalb-i hayvani bir et parçasıdır. Bu hayvanlarda da bulunur. Kalb-i insani ise, o et parçasının içinde bir nurdur.  Günahlardan dolayı o nur, Arş-ı A’lâ’da dokuz bin yıllık mesafede ki bir ağaca yapışır.  Ancak kalp zikrullah ile temizlendikten sonra yerine döner.”

             Evet, hiç kuşku yoktur ki, Tarikatı Nakşibendî’ye usul bakımdan adına yakışır ve masivalardan uzak durarak şartıyla ‘Allah’ adını kalbe nakşetmenin çabası bir yol izlemekte. Üzerinde adeta bir kuyumcu hassasiyeti içerisinde her daim vukuf-i kalbi yönünde zikir çekme gayreti içerisinde bulunmaları da gayet tabiidir. Besbelli ki emir büyük yerden, nasıl hassas olunmasın ki.  Bakın, Peygamberimiz (s.a.v) nasıl ferman buyuruyor:  “Kalb ifsad olursa bütün vücutta ifsat olur.”  Öyle ya, şimdi ortada böyle ferman varken kalbi ifsad etmeme noktasında Nakşibendî Sadatları seferber olmayacak da ya kim olacak. Hiç şüphesiz derhal ferman padişahındır deyip vukuf-i kalbì Peygamber buyruğunu kendilerine görev addedeceklerdir.  Böylece her bir Gönül Sultanı Peygamberimiz (s.a.v)’in ”Kalp hidayet bulursa tüm vücut hidayet bulur” fermanıyla yeryüzünün değişik bölgelerine dağılıp bu uğurda (kalplerin hidayetine vesile olmak adına) irşada koyulurlar bile.

        Peki, kalbin hidayet bulması iyi hoşta bu nasıl olacak?  Hiç kuşkusuz kalbinde Allah’tan gayri hiçbir şeye yer vermeyecek şekilde vird çekmekle elbet.  İcabında bu da yetmez, kalbe gelebilecek her türlü havatırı defetmeye yönelik aklımızı, fikrimizi,  hayalimizi zikre odaklamaya zorlamalı da. Hani zor oyunu bozar derler ya hep, aynen öyle de şeytanın hile ve desiselerine karşı kendimizi zorlayıp fazla değil belki bir hafta, belki iki hafta belki bir ay ya da iki ay derken bir bakmışsın kalb dünyamız gaflet bataklığından kurtulup gerçek manada zikreder hale gelmesi an be an mümkün.  Nitekim Şah-ı Nakşibend (k.s)’ın halifesi Şeyh Alâeddin Attâr (k.s)  bu hususta şöyle der: "Bu Tarikat-ı Nakşibendî’ye yolunda her şey iki üç günlük amelin neticesidir. İnsan bu tarikatta iki üç gün can-ı gönülden sadakatle çalışırsa kendisinde nurani haller meleke kesb edecektir. Böylece bazı şeyleri gayrı ihtiyari yapmaya başlar da.” Hakeza İmam-ı Rabbânî (k.s.)’de: "Biz bu tarikatta, en kabiliyetsiz müridimizi bile vukuf-i kalbi ile uğraştırır, yine de ulaştırırız” beyan buyurmakla vukuf-i kalbì üzere zikir çekmenin hiçte hafife alınacak bir usul olmadığın dile getirmişlerdir.  

            Velhasıl-ı kelam; vukuf-i kalbi yukarıda da belirttiğimiz üzere bir insanın kalbini devamlı Allah’la meşgul etmesi ve O’nu devamlı anmaya çalışması demektir. Ve bu amaç doğrultusunda çekilen zikir kısa bir çalışma neticesinde semere verir de.

           Vesselam.

http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3538/vukuf-i-kalb-ve-vukuf-i-aded.html

NAZAR BER KADEM

                                         NAZAR BER KADEM

         SELİM GÜRBÜZER

          Abdûlhâlik-ı Gücdûvani (k.s)’ın Hâcegân yolunda ilerlemek için on bir madde olarak belirlediği usullerden biride ‘gözle sağa sola bakmak değil, kendi ayağımızın ucuna bakaraktan adım atmak’  ve ‘başkalarının kusurlarını gözlemlemek değil kendi kusurlarımızı gidermenin derdiyle yol almak’ usulüdür. Ki, tasavvufta bu usul   ‘Nazar ber-kadem’ düsturu olarak karşılık bulur.  Hiç kuşkusuz tasavvufta karşılık bulan bu usulün kaynağı bizatihi Resûlullah (s.a.v)’in kendisidir. Nitekim Rabbül Âlemin, Habib’ini Miraçla huzuruna aldığında şöyle över:

       -O’nun gözü bir lahza olsun sağa sola kaymadı.

        İşte ‘Nazar ber kadem’ düsturu ve usulü budur. Zaten O’nun sağa sola bakmaktan hayâ duyan bu adabıdır ki, tüm peygamberler arasında en sevilmiş ve en seçilmiş Nebi olmasına yetmiştir.  Keza Allah’ın huzurunda el pençe divan duruşuyla da en seçilmiş, en sevilmiş ve en karakter abidesi âlemlere rahmet bir peygamberdir O. Madem öyle, ümmeti olarak bize O’nun ahlakıyla ahlaklanmak düşer. Öyle ahlaki karakter kişilik edinmemiz gerekir ki, O’nun izini iz sürdüğümüzde kendimizi bir hiç olarak görmek gerekir, her ne varsa Peygamber ahlakında var deyip öyle yola koyulmalı. Bakın bu hususta Seyyid Sıbğatullahi Arvasi  (k.s) sofilerine nasıl bir tavsiyede bulunuyorlar: “Sofi tavus kuşu gibi olmalıdır. Tavus kuşu ayaklarının siyahlığına bakar. Vücudunun ne kadar rengârenk güzel olduğuna bakmaz. Sofi de kendi iyi haline bakmamalı, yaptığı amellerine güvenmemeli. İyiliği görmek ve amellere güvenmek kibir ve gururlanmaya sebep olur. Yaradılmışlar arasındaki bütün manevi olgunluk, Allah Teâlâ’nın kemâlâtının bir yansımasıdır. İnsanın bunu kendinden kaynaklandığını düşünmesi bir kusur olur” (Bkz. Minah-5).

          İşte bu müthiş sözlerden de anlaşıldığı üzere bir salikin tasavvufta ilerleyebilmesi için ilk evvela harama nazar etmemesi ve gözünü mümkün mertebe etraftan sakınıp ayağının ucuna bakaraktan adımlarını atması gerekir. Zira öyle bir zamandayız ki, etrafımız hak getire, toz duman halde, helaller haramlar iç içe geçmiş durumda,  şimdi gel de onca curcuna içerisinde bu pirincin taşını ayıkla, ne mümkün. Hele birde bu curcuna içerisinde Hak yolcusu bir salikin gözünü ayağının üzerine değil de etrafa bakaraktan yürüdüğünü düşünün,  bak gör o zaman salikin iç dünyasında kopan fırtınayı, bu durumda Seyr-i sülûk yolunda çok büyük kayba uğrayacağı muhakkak. Bakın şöyle bir etrafa resmen sağımız solumuz ve her yanımız kuşatılmış durumda. Hadi biz neyse de bilhassa kendini hak yoluna adamış bir salik için etrafın bu kokuşmuşluğu öldürücü zehir olabiliyor. Elbette ki bu vahim tablo salikin sıratı müstakim üzere adım atmasına çok büyük engel teşkil edecektir. Malum,  hak ve hakikat yolunda Allah’tan gayri her şey masivadır, Bu nedenle gerçek bir salik masivalardan kendini arındırması için hak ve hakikat yolunda her daim   ‘Nazar ber kadem’    üzere adım atmaya kendini mecbur hisseder de.  

         Evet, bir salik için Allah’tan gayri her şey masiva olduğu gibi Hak yolunda ilerlemesine engelde olmakta. Şayet illa da etrafa bakacak olursa da Allah’ı hatırlatacak olan her ne varsa ona bakmalı.  Ki,  normal yollardan böylesi bir bakışın bile tasavvufta belli bir ölçüsü, kaidesi ve adab-ı muaşereti söz konusudur. Nasıl mı? Mesela bir an kendimizi Allah dostlarının meclisinde olduğumuzu düşünelim. Biz biliyoruz ki onların yüzüne bakıldığında bize Allah’ı hatırlatırlar hep.  Ancak bakmak iyi hoşta, bu demek değildir ki onların yüzüne bakarken doğrudan göz göze gelecek şekilde bakılsın. Oysa tasavvufta nasıl bakılacağının adabı usulü bellidir zaten, yani bakmanın adabı göz göze gelmeyecek şekilde bakmaktır. Ki,  Evliyaullah’ın bakışı bizim gibi değil,  Allah’ın nuruyla bakmaktalar, işte bu nedenledir ki, Allah dostunun iki kaşı arasından çıkan nura doğrudan bakıldığında adeta şimşek çakarcasına bir etkileşim olur ki her salik bunu kaldıramayabilir. O halde salikin her halükarda mürşidiyle göz göze gelmemeye dikkat etmesinde fayda vardır. Aksi halde mürşidinin nazarından istifadesi zorlaşabilir.  

           Demek ki,  Allah dostlarının nazarından istifade etmek ancak tasavvufun belirli adap ve usullerine riayet etmekle mümkün olabiliyor. Nitekim Gavs-ı Sâni (k.s) istifade yönünden bu hususu şöyle dile getirir: “Bu zamanda insanlara yapılabilecek en büyük iyilik, tevbeyi tarif etmek ve bir mürşid-i kâmile yönlendirmektir. Sadat-ı Kiramın nazarı kaplumbağa nazarı gibidir. Kaplumbağa yumurtasını yapar, biraz geri çekilir, yumurtaya bir müddet nazar eder. Sonra onu kuma veya toprağa gömüp gider. Onun bu bakışı yumurtayı olgunlaştırmaya yeter ve belli müddet sonra yavru meydana gelir. Sadat-ı Kiramın nazarı da kalbi olgunlaştırır. Allah dostlarının nazarı ilahi nurdur. Bu nur kalbin ilacı olur da.”

          Öyle ya, nasıl ki Resulullah (s.a.v.)'in nazarıyla Sahabe-i kiram halden hale girip kemale erdiyseler, günümüzde de Sadatların nazarıyla sofilerin kaplumbağa misali olgunlaşmaları da öyle bir şeydir. Malumunuz Peygamberimizden sonra peygamberlik kapısı kapanmıştır. Ama O’nun varisi hükmünde mürşid-i kâmiller her devirde var olacaktır,  dolayısıyla onun varisi hükmünde Rabbani âlimlerin nazarlarıyla olgunlaşmaya elbette ki çok büyük ihtiyaç vardır. Hele bir sofi bağlı olduğu mürşid-i kâmilin hal ve hareketinden istifade etmeye kendini adadıysa bu durumda o sofinin Allah’a (c.c) yakınlığı daha da bir ziyadeleşecek demektir. Nasıl ziyadeleşmesin ki, bikere Allah dostlarının gidişatı Allah Resulünün ‘Nazar ber kadem’ adımı üzere attığı istikamet bir yoldur. Dolayısıyla Peygamberimiz (s.a.v) en son peygamber olarak bu dünyadan göç etmiş olsa da, Allah’a çok şükürler olsun ki kendisinden sonra ‘Nazar ber kadem’ üzere attığı adımların izini iz sürecek Rabbani âlimlerimiz vardır. Nitekim Allah Resulü (s.a.v.) bu hususta şöyle beyan buyurmuştur ''Ben size öyle bir şey bırakıyorum ki, siz ona yapıştığınız müddetçe sapmazsınız. Bunların birincisi Allah'ın kitabı, ikincisi benim sünnetimdir.'' O halde bu noktada Allah ve Resulünün izini iz süren irşad edicilerin gölgesine girmekle hem Allah’ın ipine sarılmış oluruz hem de Resulullah’ın sünnetine mutabaat etmiş oluruz. Zaten her kim Allah ve Resulünün hakikatleri dışında başka izler peşinde koşturuyorsa şunu iyi bilsin ki bu düpedüz hurafecilerin izini iz sürmekten başka bir şey değildir.  Maalesef günümüzde sünnetten bihaber bir takım aklı evvel insanlar türedi ki; mürşid-i kâmile değil,  hurafelere inanmaktalar. İlginçtir bu tip insanlara dini mevzuda bir şey sorsan hemen hoca kesilip mangalda kül bırakmazlar da, ama bu nasıl hocalıksa bir bakıyorsun ya evinde ya arabasında ya da kapısında nazar boncuğu hiç eksik olmuyor. Hele bir şaşırıp Allah dostunun nazarını onlara soruversek,  hiç kuşkusuz insanı sorduğuna da bin pişman edip bir sürü laf kalabalığıyla reddiye döşeyerekten kin kusacaklardır.  Ama söz konusu ıncık boncuk olunca hemen bir bahane ile o uğur böceğimizdir deyip cansız eşyaya muhabbet beslemekte hiçbir sakınca duymazlar. Yok, öyle yağma, hem şirkten söz edeceksin hem uğur böceğim diyeceksin, işte asıl şirk budur.  Hele uğur böceğim dediği nazar boncuğuna birde araç gözüyle değil de doğrudan etken unsur olarak görüp gayeleştirirse vah o adamın haline. Hem de ne vah,  küfre girmesi kaçınılmazdır. Tıpkı Allah Resulü döneminde müşriklerinin kendi elleriyle yaptıkları putları gayeleştirip ulûhiyet isnat etmelerinde ki gibi bir durumdur bu. Kaldı ki, eşyayı gayeleştirmeyip etken unsur olduğuna inanmaza bile sırf uğur getrisin diye onu yanında bulundurması bakımdan küfre girmese de ona günah olarak hanesine yazılmasına yeter artar da. Allah akıl fikir versin,  düşünsenize cıncığa, boncuğa,  sihre büyüye inanmakla kalmayıp para harcıyorlar da. Sanki cincilere büyücülere gidip para harcıyorlar da ellerine ne geçiyor ki, bir bakıyorsun psikopat hasta olup çıkıyorlar da. Hasta olduktan sonra da yok efendim bana büyü yaptılar, yok efendim beni sihirleyiverdiler, yok efendim beni cin çarptı türünden bir sürü serzenişler gırla gidiyor. Öyle ya, Resulullah (s.a.v.)’ın ‘Nazar ber kadem’ düsturunca attığı adımların izi dışında başka izler peşinden koşturulursa olacağı buydu, normal bir şey beklemek hayal olurdu zaten. Hele bir insan yakasını hurafelere kaptırmaya görsün bir daha iflah olması mümkün olmayabiliyor. Baksanıza şöyle bir etrafa sünnet-i seniyye üzerine yaşama biçimi hak getire, varsa yoksa ecnebi hayat biçimi revaçta. Tabii bu denli kültür emperyalizmi diyebileceğimiz ecnebi adetleri baş tacı edilirse, bu zamanda yeni kuşaklara Allah Resulünün izini takip eden Rabbani âlimleri kabul ettirmek çok kolay olmayacaktır elbet. Hatta bu zamanda bir evliyanın paçasından keramet aksa asla hiç oralı olunmayacaktır,  yine inadım inat cincilerin, falcıların, fitnecilerin yolu tutulacaktır. Nitekim Peygamberimiz (s.a.v.) buyurmuş ki, ''Öyle bir zaman gelecek ki, benim ümmetimin başına, yemek üzerine toplanan kişiler, nasıl elini yemeğe uzatıyorsa gayrimüslim kâfirler de Müslümanların işine ellerini öyle uzatıp Müslümanların işini karıştıracaklardır. Tabii Sahabeler merak edip bu durumu şöyle soruyorlar:

         '' -Ya Resulullah! O gün biz azınlıkta mı olacağız? ''

          -Yok, siz çoksunuz. Ama selin üzerinde olan çok gibi olacaksınız. Siz de iki haslet olacak:  birincisi dünya muhabbeti çok fazla olacak,  ikincisi ise ölüm korkusu.  Ve böylece düşmanın kalbinden sizin korkunuz çıkmış olacak.  Böylece düşman korkusu, sizin kalbinize girecek. Öyle ki düşman sizden korkmayıp, siz düşmandan korkacaksınız.''

            Gerçekten de öyle değil mi,  geldiğimiz noktada Allah Resulünün attığı adımların izini süren insan-ı kâmillerin yolunu tutmuyor, nerede şeytanın izini iz süren onca sapkın dünyaperest,  onca cinci, onca sihirbaz vs. varsa onların yolu tutulduğu aşikâr. Peki sonuç? Resulullah (s.a.v.)’in çok önceden ümmetine bildirdiği üzere İslami yaşama biçiminin peşinden değil gayri İslami yaşama biçimini kalbe yerleştirmek suretiyle şeytan kılıklı tiplerin peşinden koşar hale gelmenin doğurduğu bir sonuçtur bu. Oysa bunalımdan çıkış yolu ne büyücüde, ne cincide, ne şunda ne bunda,  bilakis Resulullah (s.a.v.)'in izini iz süren Rabbani âlimlerin kılavuzluğunda Allah ve Resulünün hakikatlerine sıkı sıkıya sarılmaktan geçer.  Bakınız Resulü (s.a.v.) son veda hutbesinde buyurduğu gibi, ''Ben size iki şey bırakıyorum: birisi Allah'ın (c.c) kitabı,  ikincisi benim sünnetimdir.”

        Evet, çare Allah’ın ipine sımsıkı sarılmaktan ve Resulullah’ın (s.a.v.) sünnetine yapışmaktan geçiyor. Sünnetine nasıl yapışılır diyorsanız, sahabenin hayatına bakmak kâfi.  Düşünsenize Peygamber (s.a.v.) namaz kıldıktan sonra tesbihatta sağ tarafa yüzünü çevirdiği zaman, yani namaz kıldıktan sonra yüzünü cemaate sağ tarafa döndüğü zaman Ashab-ı Kiram'da hepsi o tarafa yöneliyorlardı. Niye? Çünkü Peygamberimizin  (s.a.v.) nazarı üzerlerine sirayet etsin diye elbet. Zira Peygamberimizin nazarı sahabe üzerine sirayet ettiğinde Allah-u Zülcelâl’in nuru da beraberinde üzerlerine tecelli ediyordu.  İşte iz sürmek bu ya,  ''El-ulema’ü veresetü’l-enbiya'', yani Hz. Peygamber (s.a.v.)'den sonraki evliya ve ulemalar da aynı ‘Nazar ber kadem’ üzere adımlarını ataraktan iz sürüyorlar hep. Hele bir insanın üzerine Rabbani âlimlerin nazarı üzerine sirayet etmeye görsün, bu demektir ki o kişinin iyi olmasını bizatihi Yüce Allah (c.c) diliyor demektir. Ki, buna inancımız tam da. Hem nasıl inancımız tam olmasın ki, bakın Gavs-ı Hizani (k.s.) ''Bizim meclisimize gelip de, bizden menfaati olmayanlar, bizim yanımızdan uzaklaşsınlar.'' demiştir.

             Hz. Peygamber (s.a.v.) zamanında Hanzala isimli bir sahabe vardı ki, kendi kendine habire  ''Hanzala münafık oldu'' der dururmuş.  Tabi arkadaşları merak edip sorarlar:

           ''-Ya Hanzala! Habire niye böyle kendi kendine söylenip duruyorsun?  

           O da cevaben.

          ''-Nasıl söylenmeyeyim ki, Hz. Peygamber'in (s.a.v.) huzuruna vardığımda halim başka oluyor. Eve geldiğim de bir başka oluyor. Şimdi soruyorum bu münafıklık alameti değil de,  peki ya nedir? Oysa Allah (c.c)  her yerde hazır ve nazırdır. Hiç kuşkusuz Yüce Allah, Hz. Peygamber (s.a.v.)’in yanındayken de hazır ve nazırdır. Keza Allah (c.c), eve döndüğümde de hazır ve nazırdır.  O halde Hz. Peygamber'in yanına vardığımda güzel hallere bürünüyorum da, evime geldiğimde aynı haller neden olmuyor?”

             Tabii Hanzala’nın hissettiği bu duygu selini diğer sahabelerde hissedip şöyle diyeceklerdir:

           -Vallahi Hanzala doğru söylüyor. Hatta Peygamberimiz (s.a.v)’in can dostu Hz. Ebu Bekir (r.anh.)’da aynı hisleri tasdik edip hep birlikte soluğu Hz. Peygamber'in (s.a.v.) yanında alırlar. Derken hal vaziyetlerini huzurda şöyle arz ederler:

            -'Ya Resulullah! Biz senin yanına geldiğimiz zaman Allah’ı hatırlıyoruz hep. Fakat gel gör ki eve vardığımız zaman aynı halimizi koruyamıyoruz.  Yoksa bizde münafıklık alameti mi var?''

         Hz. Peygamber (s.a.v.), Ashab-ı Kiram'a cevaben şöyle der:

          ''Eğer siz, benim yanımda ki halinizle kalsaydınız hepiniz aç susuz kalıp çoluk çocuğunuzun ihtiyacını gidermeyecektiniz.

          Tabii Ashab-ı Kiram bu sözleri duyunca derin bir nefes alıp rahatlar da. Böylece kendilerini şüphelerden arındırıp Allah Resulünün izini iz bileceklerdir.

             Evet, nasıl ki Allah Resulünün nazarı altında Sahabe-i kiramın her birinde çok büyük değişmeler oluyorduysa,  aynen 12 Eylül öncesi ve sonrası dönemlerde yediden yetmişe hemen herkesin gönlünde taht kuran Seyda Hz.lerinin kapısına her kim vardıysa o Allah dostunun nazarını yediğinde çok büyük bir değişime uğruyorlardı.  Bilhassa ziyaret edenler arasında içkiyi bırakıp namaza ve zikre başlayanlar bunun bariz bir göstergesi zaten. Üstelik değişime uğrayan insanlar oraya gitmeden önce muhakkak ki birileri onlara vaaz ve nasihatte etmişlerdi, ama gel gör ki o vaaz ve nasihatler pek tesir etmemiş olsa gerek ki, bir şekilde yolu Seyda Hz.lerinin dergâhına düşenler orada her ne görüyorlarsa bir bakıyorsun sabaha yeniden doğmuş gibi kendilerini hissediyorlar. Anlaşılan o ki, irşad sırf zahiren olmuyor, manevi tasarruf ve nazarla da oluyor. Nitekim onu gören mest oluyordu da.  Nasıl mest olmasın ki, öyle salına salına bir yürüyüşü vardı ki, mest olmamak elde mi? Adeta Peygamberimiz (s.a.v)’in yürüyüşü gibi ‘Nazar ber kadem’ usulü üzere yürüyordu. Zira Allah Resulü yürürken mecbur kalmadıkça etrafına bakınmaz, umumiyetle ayaklarının ucuna bakaraktan yokuştan iniyormuşçasına seri ve vakarlı bir şekilde yürürlerdi.

          Gerçekten hele bir insanın gözü hakikatin dışında bir yere baka durmaya görsün hemen gönülde o tarafa kayıp beraberinde etraftan sıçrayan bir takım kötü huylar ve bozuk fikirler kalbe sirayet eder bile. O halde bu yolda neydik edip ‘Nazar ber kadem’ üzere, yani ayaklarımızın ucuna bakaraktan yürümeli, otururken de önümüze bakarak oturmalı. Aksi halde hak ve hakikat yolunda mesafe kat edemeyiz

      Velhasıl-ı kelam, ‘Nazar ber kadem’ üzere adım atmalı ki,  tasarrufu altına girdiğimiz velinin kerameti kendi istikametimiz olsun.

              Vesselam.  

http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/3518/nazar-ber-kadem.html